Giới thiệu
Định Giác Chi (Samādhi-sambojjhaṅga) là yếu tố thứ sáu trong Thất Giác Chi - bảy yếu tố giác ngộ trong giáo lý Phật giáo. Định đề cập đến trạng thái tâm an trú, tập trung vào một đối tượng, không dao động, không tán loạn. Đây là kết quả của việc phát triển khinh an và là điều kiện cần thiết để phát triển xả giác chi và trí tuệ.
Đặc điểm của Định Giác Chi
- Nhất tâm: Tâm tập trung vào một đối tượng duy nhất.
- Ổn định: Tâm ý vững vàng, không xao động.
- Sáng suốt: Tâm rõ ràng, tỉnh táo, không mê mờ.
- Thanh tịnh: Tâm trong sạch, không bị ô nhiễm bởi triền cái.
Phương pháp phát triển Định Giác Chi
- Quán niệm hơi thở: Tập trung vào hơi thở, đếm hơi thở.
- Thiền quán về kasina: Tập trung vào một đối tượng thuần nhất như đất, nước, lửa, gió…
- Niệm Phật: Quán tưởng và niệm danh hiệu Đức Phật.
- Thực hành các giai đoạn thiền (jhāna): Tiến triển qua các tầng thiền từ sơ thiền đến tứ thiền.
- Phát triển các yếu tố tiền đề: Tạo điều kiện thuận lợi như khinh an, hỷ lạc để phát triển định.
Lợi ích của Định Giác Chi
- Giúp tâm an tịnh, vững vàng.
- Tạo nền tảng cho tuệ quán phát sinh.
- Phát triển năng lực tập trung và tỉnh giác.
- Dẫn đến các trạng thái thiền cao sâu.
Mối quan hệ với các Giác Chi khác
- Niệm Giác Chi: Chánh niệm là nền tảng để phát triển định.
- Trạch Pháp Giác Chi: Định tâm giúp nhìn thấy bản chất của pháp rõ ràng hơn.
- Tinh Tấn Giác Chi: Định cần được phát triển với nỗ lực đúng đắn, quân bình.
- Hỷ Giác Chi: Hỷ tạo điều kiện thuận lợi cho định phát triển.
- Khinh An Giác Chi: Thân tâm cần được khinh an trước khi định có thể phát sinh.
- Xả Giác Chi: Định mạnh mẽ dẫn đến trạng thái xả, buông bỏ.
Liên kết cha-concept
Related Concepts
- Chánh Định – Thành phần tương ứng trong Bát Chánh Đạo
- Thiền Định – Phương pháp tu tập phát triển định
- Các Tầng Thiền – Các trạng thái định sâu trong thiền tập
- Tam Học – Định là một trong ba pháp học quan trọng trong Phật giáo