Định Nghĩa từ Kinh Điển
Trong Kinh Tăng Chi Bộ (Aṅguttara Nikāya), đức Phật dạy về Giới học:
“Này các Tỳ kheo, có ba học pháp này. Thế nào là ba? Tăng thượng giới học, tăng thượng tâm học, tăng thượng tuệ học. Và này các Tỳ kheo, thế nào là tăng thượng giới học? Ở đây, này các Tỳ kheo, vị Tỳ kheo giữ giới, sống chế ngự với sự chế ngự của giới bổn, đầy đủ uy nghi chánh hạnh, thấy sợ hãi trong các lỗi nhỏ nhặt, chấp nhận và học tập trong các học pháp.”
Ý Nghĩa và Phạm Vi của Giới Học
1. Định Nghĩa Tổng Quát
“Giới là nền tảng của mọi công đức…”
Ý Nghĩa
- Kỷ luật đạo đức
- Quy tắc hành xử
- Nền tảng tu tập
Phạm Vi
- Thân nghiệp
- Khẩu nghiệp
- Ý nghiệp (phần nào)
2. Mục Đích của Giới Học
“Giới để làm gì? Để không hối hận. Không hối hận để làm gì? Để được hân hoan…”
Đối Với Cá Nhân
- Tránh tạo nghiệp xấu
- Phát triển đức hạnh
- Tạo nền tảng cho định và tuệ
Đối Với Cộng Đồng
- Tạo sự hòa hợp
- Xây dựng môi trường tu tập
- Duy trì chánh pháp
Các Loại Giới Luật
1. Giới cho Người Tại Gia
“Này các cư sĩ, có năm học giới này…”
Ngũ Giới
- Không sát sinh
- Không trộm cắp
- Không tà dâm
- Không nói dối
- Không uống rượu
Bát Quan Trai Giới
- Năm giới căn bản
- Không ăn phi thời
- Không ca múa, trang điểm, xông hương
- Không nằm giường cao rộng
2. Giới cho Người Xuất Gia
“Này các Tỳ kheo, đây là giới bổn Pātimokkha…”
Giới Bổn Tỳ Kheo (Bhikkhu Pātimokkha)
- 227 giới điều
- Phân thành nhiều nhóm: Ba-la-di, Tăng tàn, v.v.
- Quy định chi tiết về đời sống xuất gia
Giới Bổn Tỳ Kheo Ni (Bhikkhunī Pātimokkha)
- 311 giới điều
- Bao gồm các quy định đặc biệt cho Tỳ kheo ni
- Hướng dẫn đời sống tu nữ
3. Giới Theo Phạm Vi Thực Hành
“Có ba loại giới: giới hạn chế, giới không hạn chế, và giới hoàn toàn thanh tịnh…”
Tiểu Giới (Cūḷasīla)
- Các giới cơ bản
- Tránh các hành vi thô ác
- Dành cho người mới tu tập
Trung Giới (Majjhimasīla)
- Các giới trung bình
- Kiểm soát các hành vi tinh tế hơn
- Dành cho người đã có nền tảng
Đại Giới (Mahāsīla)
- Các giới cao cấp
- Kiểm soát toàn diện thân khẩu ý
- Dành cho người tu tập cao
Phương Pháp Tu Tập Giới Học
1. Thọ Trì Giới Luật
“Sau khi thọ trì các học giới, vị ấy học tập trong các học giới…”
Phát Nguyện
- Phát tâm thọ giới
- Hiểu rõ ý nghĩa
- Quyết tâm giữ gìn
Học Hỏi
- Tìm hiểu chi tiết
- Hiểu rõ tinh thần
- Nắm vững phương pháp
Thực Hành
- Áp dụng vào đời sống
- Kiểm soát thân khẩu
- Sửa đổi khi phạm lỗi
2. Phòng Hộ Các Căn
“Khi mắt thấy sắc, không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng…”
Chánh Niệm
- Tỉnh giác khi tiếp xúc
- Không chạy theo cảm xúc
- Giữ tâm bình thản
Tỉnh Giác
- Biết rõ đang làm gì
- Hiểu rõ mục đích
- Thấy được hậu quả
Tự Chế
- Kiểm soát phản ứng
- Không theo bản năng
- Hành động có ý thức
3. Sám Hối và Sửa Đổi
“Khi phạm lỗi, vị ấy lập tức sám hối và không tái phạm…”
Nhận Lỗi
- Thừa nhận sai phạm
- Không chối cãi
- Không bào chữa
Sám Hối
- Bày tỏ hối lỗi
- Quyết tâm sửa đổi
- Phát nguyện không tái phạm
Sửa Đổi
- Tìm hiểu nguyên nhân
- Áp dụng biện pháp đối trị
- Kiên trì thực hành
Lợi Ích của Giới Học
1. Lợi Ích Trực Tiếp
“Này Ānanda, giới thiện đưa đến không hối hận…”
Tâm Lý
- Không hối hận
- An lạc nội tâm
- Tự tin, tự trọng
Xã Hội
- Được tôn trọng
- Tạo ảnh hưởng tốt
- Sống hòa hợp
Nghiệp Quả
- Tránh quả xấu
- Tạo nhân lành
- Hướng đến tái sinh tốt
2. Lợi Ích Gián Tiếp
“Này các Tỳ kheo, giới là nền tảng cho định…”
Hỗ Trợ Định Học
- Tâm không hối hận
- Ít phiền não
- Dễ tập trung
Hỗ Trợ Tuệ Học
- Tâm trong sáng
- Thấy rõ nhân quả
- Phát triển trí tuệ
Hướng Đến Giải Thoát
- Tạo điều kiện thuận lợi
- Phát triển đạo lộ
- Hỗ trợ chứng ngộ
Mối Liên Hệ với Giáo Pháp
1. Với Tam Học
- Là phần đầu tiên của Tam Học
- Nền tảng cho Định Học và Tuệ Học
- Không thể bỏ qua trong tu tập
2. Với Bát Chánh Đạo
- Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng thuộc về Giới học
- Hỗ trợ các chi phần khác
- Tạo nền tảng cho đạo lộ
3. Với Tứ Diệu Đế
- Giúp đoạn trừ Tập đế (nguyên nhân khổ)
- Thực hành Đạo đế (con đường diệt khổ)
- Hướng đến Diệt đế (sự chấm dứt khổ)
Những Trở Ngại và Cách Khắc Phục
1. Trở Ngại Nội Tại
- Tham ái
- Sân hận
- Si mê
2. Trở Ngại Ngoại Tại
- Môi trường xấu
- Bạn bè không tốt
- Hoàn cảnh khó khăn
3. Cách Khắc Phục
- Phát triển chánh niệm
- Thân cận thiện tri thức
- Học hỏi chánh pháp
Kết Luận
Giới Học là:
- Nền tảng của tu tập
- Điều kiện cho an lạc
- Con đường đến giải thoát
Để thực hành Giới Học hiệu quả cần:
- Hiểu rõ ý nghĩa
- Thực hành miên mật
- Kiên trì không thối chuyển