Định Nghĩa từ Kinh Điển
Trong Kinh Phật Thuyết Bổn Sinh (Jātaka), đức Phật dạy:
“Này các Tỳ kheo, trong những tiền kiếp, ta đã tu tập viên mãn mười pháp ba-la-mật để đạt đến giác ngộ tối thượng.”
Mười Ba La Mật
1. Bố Thí Ba La Mật (Dāna Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng xả bỏ thân mạng, của cải, vương quyền để cứu giúp chúng sinh…”
Ý Nghĩa
- Cho tặng vô điều kiện
- Xả bỏ chấp thủ
- Phát triển tâm rộng lượng
Ba Loại Bố Thí
- Tài thí (Āmisa-dāna)
- Pháp thí (Dhamma-dāna)
- Vô úy thí (Abhaya-dāna)
2. Trì Giới Ba La Mật (Sīla Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng giữ gìn giới hạnh thanh tịnh không khiếm khuyết…”
Ý Nghĩa
- Sống đạo đức trong sạch
- Giữ gìn giới luật
- Tu tập thiện pháp
3. Xuất Gia Ba La Mật (Nekkhamma Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng từ bỏ vương vị, cung điện để sống đời xuất gia…”
Ý Nghĩa
- Từ bỏ thế tục
- Sống đời phạm hạnh
- Không tham đắm dục lạc
4. Trí Tuệ Ba La Mật (Paññā Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng tìm cầu trí tuệ, thấu suốt các pháp…”
Ý Nghĩa
- Phát triển trí tuệ
- Thấu suốt chân lý
- Đoạn trừ vô minh
5. Tinh Tấn Ba La Mật (Vīriya Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng tinh tấn không ngừng trong việc tu tập…”
Ý Nghĩa
- Nỗ lực không ngừng
- Kiên trì tu tập
- Vượt qua chướng ngại
6. Nhẫn Nhục Ba La Mật (Khanti Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng nhẫn nhục trước mọi nghịch cảnh…”
Ý Nghĩa
- Chịu đựng khó khăn
- Không sân hận
- Tâm bình an
7. Chân Thật Ba La Mật (Sacca Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng giữ gìn lời nói chân thật…”
Ý Nghĩa
- Nói lời chân thật
- Sống chân thành
- Không dối gạt
8. Quyết Định Ba La Mật (Adhiṭṭhāna Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng kiên định trong mọi quyết định…”
Ý Nghĩa
- Ý chí kiên định
- Không thối chuyển
- Vững vàng tu tập
9. Từ Bi Ba La Mật (Mettā Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng phát triển tâm từ bi đối với tất cả chúng sinh…”
Ý Nghĩa
- Thương yêu chúng sinh
- Mong muốn lợi lạc
- Cứu độ muôn loài
10. Hành Xả Ba La Mật (Upekkhā Pāramī)
“Này các Tỳ kheo, ta đã từng giữ tâm bình đẳng trước mọi cảnh ngộ…”
Ý Nghĩa
- Tâm bình đẳng
- Không phân biệt
- Vượt thoát yêu ghét
So Sánh với Lục Độ
1. Sự Tương Đồng
- Bao gồm 6 ba la mật căn bản
- Mục đích hướng đến giác ngộ
- Phương pháp tu tập chính yếu
2. Sự Mở Rộng
- Thêm 4 ba la mật bổ sung
- Phát triển toàn diện hơn
- Chi tiết và cụ thể hơn
3. Ứng Dụng
- Lục độ: phổ biến trong Đại thừa
- Thập độ: phổ biến trong Nam tông
- Bổ sung cho nhau
Phương Pháp Tu Tập
1. Thứ Tự Tu Tập
- Từ thấp đến cao
- Tuần tự viên mãn
- Hỗ trợ lẫn nhau
2. Mức Độ Thực Hành
- Ba la mật bậc thường
- Ba la mật bậc trung
- Ba la mật bậc thượng
3. Thời Gian Tu Tập
- Trải qua nhiều đời
- Tích lũy công đức
- Viên mãn dần dần
Kết Luận
Ba La Mật là:
- Con đường Bồ tát
- Phương pháp tu tập
- Đạo lộ giải thoát
Để thành tựu cần:
- Tu tập tuần tự
- Kiên trì lâu dài
- Phát triển toàn diện