Định Nghĩa từ Kinh Điển
Trong Tương Ưng Bộ Kinh (Saṃyutta Nikāya), đức Phật dạy:
“Này các Tỳ kheo, có bốn chánh cần này. Thế nào là bốn? Vị Tỳ kheo phát sinh ý muốn, nỗ lực, tinh tấn, quyết tâm, cố gắng để ngăn ngừa các bất thiện pháp chưa sinh không cho sinh khởi… để đoạn trừ các bất thiện pháp đã sinh… để làm phát sinh các thiện pháp chưa sinh… để duy trì và phát triển các thiện pháp đã sinh.”
Bốn Chánh Cần
1. Ngăn Ngừa Bất Thiện Chưa Sinh
“Phòng hộ không cho điều ác phát sinh…”
Ý Nghĩa
- Phòng ngừa từ đầu
- Không để ác sinh khởi
- Bảo vệ tâm thanh tịnh
Phương Pháp
- Phòng hộ các căn
- Chánh niệm tỉnh giác
- Tránh duyên bất thiện
2. Đoạn Trừ Bất Thiện Đã Sinh
“Nỗ lực đoạn trừ điều ác đã sinh…”
Ý Nghĩa
- Không dung dưỡng điều ác
- Quyết tâm đoạn trừ
- Không để kéo dài
Phương Pháp
- Quán chiếu tác hại
- Phát triển tâm thiện
- Đoạn trừ tận gốc
3. Phát Triển Thiện Chưa Sinh
“Nỗ lực phát triển điều thiện chưa có…”
Ý Nghĩa
- Vun bồi thiện pháp
- Phát triển đức hạnh
- Tăng trưởng công đức
Phương Pháp
- Tu tập thiện pháp
- Thân cận thiện tri thức
- Học hỏi chánh pháp
4. Duy Trì Thiện Đã Sinh
“Nỗ lực duy trì và phát triển điều thiện đã có…”
Ý Nghĩa
- Giữ gìn thiện pháp
- Phát triển liên tục
- Hướng đến viên mãn
Phương Pháp
- Tinh tấn không ngừng
- Nuôi dưỡng thiện tâm
- Tăng trưởng đạo lực
Phương Pháp Tu Tập
1. Chuẩn Bị
- Hiểu rõ thiện ác
- Phát khởi ý chí
- Lập nguyện vững chắc
2. Thực Hành
- Kiên trì nỗ lực
- Áp dụng đúng pháp
- Không thối chuyển
3. Duy Trì
- Tinh tấn liên tục
- Kiểm soát tiến độ
- Điều chỉnh phù hợp
Những Yếu Tố Hỗ Trợ
1. Về Tâm Lý
- Ý chí mạnh mẽ
- Quyết tâm kiên cố
- Niềm tin vững chắc
2. Về Môi Trường
- Thiện tri thức
- Hoàn cảnh thuận lợi
- Điều kiện thích hợp
3. Về Phương Pháp
- Hiểu rõ cách thực hành
- Áp dụng đúng đắn
- Kiểm soát tiến trình
Chướng Ngại Cần Vượt Qua
1. Nội Tại
- Giải đãi
- Thoái tâm
- Thiếu kiên trì
2. Ngoại Tại
- Hoàn cảnh khó khăn
- Duyên bất thiện
- Chướng ngại khách quan
3. Cách Khắc Phục
- Tăng cường ý chí
- Phát triển tinh tấn
- Vượt qua trở ngại
Lợi Ích của Tu Tập
1. Đối Với Tâm
- Tâm được thanh tịnh
- Thiện pháp tăng trưởng
- Ác pháp giảm thiểu
2. Đối Với Tu Tập
- Tiến bộ nhanh chóng
- Kết quả vững chắc
- Đạt được mục tiêu
3. Đối Với Giải Thoát
- Tăng trưởng đạo lực
- Thành tựu đạo quả
- Hướng đến giải thoát
Mối Quan Hệ với Các Pháp Môn Khác
1. Với Bát Chánh Đạo
- Hỗ trợ chánh tinh tấn
- Tăng cường các chi phần
- Phát triển đồng bộ
2. Với Thất Giác Chi
- Tăng cường tinh tấn giác chi
- Hỗ trợ các giác chi khác
- Phát triển toàn diện
3. Với Ngũ Căn, Ngũ Lực
- Tăng cường tấn căn, tấn lực
- Phát triển các căn lực khác
- Hoàn thiện tu tập
Kết Luận
Tứ Chánh Cần là:
- Nền tảng tinh tấn
- Phương pháp đoạn ác tu thiện
- Con đường tiến tu
Để thành tựu cần:
- Hiểu rõ phương pháp
- Thực hành miên mật
- Kiên trì không ngừng