Định Nghĩa từ Kinh Điển
Trong Tương Ưng Bộ Kinh (Saṃyutta Nikāya), đức Phật dạy:
“Này các Tỳ kheo, vị Tu-đà-hoàn đã đoạn trừ ba kiết sử: thân kiến, hoài nghi, giới cấm thủ. Vị ấy đã nhập vào dòng thánh, không còn đọa vào ác thú, chắc chắn sẽ đạt giác ngộ.”
Ý Nghĩa
Tu-đà-hoàn (Sotāpanna) có nghĩa là “Nhập lưu” - đã bước vào dòng thánh. Đây là quả vị đầu tiên trong bốn thánh quả, đánh dấu sự bắt đầu của con đường giải thoát.
Đặc Điểm
1. Đoạn Trừ
- Thân kiến: Không còn chấp thủ vào cái “tôi”
- Hoài nghi: Tuyệt đối tin vào Tam Bảo
- Giới cấm thủ: Không còn chấp vào các giới cấm sai lầm
2. Thành Tựu
- Đã nhập vào dòng thánh
- Không còn đọa vào ác thú
- Chắc chắn sẽ đạt giác ngộ
- Không còn tái sinh quá 7 lần
3. Trí Tuệ
- Thấy rõ Tứ Diệu Đế
- Hiểu rõ vô thường, khổ, vô ngã
- Có chánh kiến vững chắc
Phương Pháp Tu Tập
1. Chuẩn Bị
- Thọ trì giới luật
- Phát triển định lực
- Học hỏi chánh pháp
2. Thực Hành
- Tu tập Bát Chánh Đạo
- Quán chiếu Tứ Diệu Đế
- Phát triển Tứ Niệm Xứ
3. Điều Kiện Chứng Đắc
- Có đức tin vững chắc
- Có trí tuệ sáng suốt
- Có tinh tấn miên mật
- Có chánh niệm tỉnh giác
Dấu Hiệu Chứng Đắc
1. Về Tâm
- Tâm thanh tịnh
- Không còn hoài nghi
- Tin tưởng vững chắc
2. Về Trí Tuệ
- Thấy rõ chân lý
- Hiểu rõ vô thường
- Thấy được khổ đau
3. Về Đời Sống
- Đạo đức trong sạch
- Giảm tham ái
- An lạc hơn
Lợi Ích
1. Đối Với Bản Thân
- Không còn đọa ác thú
- Chắc chắn giải thoát
- An lạc nội tâm
2. Đối Với Người Khác
- Làm gương sáng
- Hướng dẫn tu tập
- Lợi lạc chúng sinh
3. Đối Với Đạo Pháp
- Duy trì chánh pháp
- Chứng minh đạo quả
- Truyền bá giáo lý
Kết Luận
Tu-đà-hoàn là:
- Quả vị đầu tiên
- Bước vào dòng thánh
- Chắc chắn giải thoát
Để chứng đắc cần:
- Tu tập miên mật
- Đoạn trừ kiết sử
- Phát triển trí tuệ