Định Nghĩa từ Kinh Điển
Trong Tăng Chi Bộ Kinh (Aṅguttara Nikāya), đức Phật dạy:
“Này các Tỳ kheo, có bốn Thánh chủng này được biết đến là tối thượng, được biết đến từ lâu đời, thuộc về truyền thống, cổ xưa, không bị đoạn tuyệt, trước kia không bị đoạn tuyệt, hiện tại không bị đoạn tuyệt, tương lai không bị đoạn tuyệt, không bị các Sa-môn, Bà-la-môn có trí quở trách.”
Bốn Thánh Chủng
1. Y Phục Tri Túc (Cīvara-santuṭṭhi)
“Này các Tỳ kheo, vị Tỳ kheo tự bằng lòng với y áo thô xấu hay tốt đẹp, tán thán sự bằng lòng với bất cứ y áo nào…”
Ý Nghĩa
- Biết đủ với y phục
- Không đòi hỏi xa xỉ
- Tùy hỷ với những gì có được
Tu Tập
- Sử dụng y phục đơn giản
- Không tham đắm y đẹp
- Hoan hỷ với y hiện có
2. Thực Phẩm Tri Túc (Piṇḍapāta-santuṭṭhi)
“Này các Tỳ kheo, vị Tỳ kheo tự bằng lòng với đồ ăn khất thực thô xấu hay tốt đẹp…”
Ý Nghĩa
- Biết đủ với thức ăn
- Không kén chọn món ngon
- Tùy duyên với vật thực
Tu Tập
- Thọ nhận vật thực đơn giản
- Không tham đắm mùi vị
- Ăn uống điều độ
3. Trú Xứ Tri Túc (Senāsana-santuṭṭhi)
“Này các Tỳ kheo, vị Tỳ kheo tự bằng lòng với trú xứ thô xấu hay tốt đẹp…”
Ý Nghĩa
- Biết đủ với chỗ ở
- Không đòi hỏi sang trọng
- Tùy duyên với trú xứ
Tu Tập
- Sống nơi đơn giản
- Không tham đắm chỗ tốt
- Thích ứng mọi hoàn cảnh
4. Tu Tập Hoan Hỷ (Bhāvanārāmatā)
“Này các Tỳ kheo, vị Tỳ kheo hoan hỷ trong tu tập, thích thú trong tu tập…”
Ý Nghĩa
- Vui thích trong tu tập
- Tinh tấn đoạn trừ phiền não
- Phát triển thiện pháp
Tu Tập
- Siêng năng thực hành
- Không biếng nhác
- Tinh tấn không ngừng
Đặc Điểm của Tứ Thánh Chủng
1. Tính Chất
"Này các Tỳ kheo, các Thánh chủng này đem lại:
- Không tham đắm
- Dễ nuôi dưỡng
- Ít phiền não
- Sống thanh tịnh"
Lợi Ích
- Giảm thiểu tham ái
- Dễ dàng sinh sống
- Ít gây phiền phức
- Tăng trưởng đạo tâm
2. Truyền Thống
- Được chư Phật tán thán
- Được Thánh chúng hành trì
- Được truyền thừa không đứt đoạn
3. Tính Thời Gian
- Cổ xưa (Porāṇa)
- Truyền thống lâu đời (Aggañña)
- Không bị đoạn tuyệt (Asamkiṇṇa)
Lợi Ích Tu Tập
1. Đối Với Cá Nhân
- Giảm thiểu phiền não
- Phát triển tri túc
- Tăng trưởng đạo tâm
2. Đối Với Tăng Đoàn
“Này các Tỳ kheo, đây là điều kiện để Tăng đoàn được tồn tại lâu dài…”
Lợi Ích
- Tăng đoàn hòa hợp
- Dễ dàng sinh hoạt
- Tồn tại lâu dài
3. Đối Với Chánh Pháp
- Duy trì Phật pháp
- Làm gương cho đời
- Lợi lạc nhân thiên
Thực Hành
1. Quán Chiếu
- Xét về lợi ích
- Thấy rõ nguy hại của tham đắm
- Hiểu giá trị của tri túc
2. Tu Tập
- Thực hành từng bước
- Kiên trì giữ gìn
- Phát triển hoan hỷ
3. Thành Tựu
- Đoạn trừ tham ái
- Phát triển thiểu dục tri túc
- Tâm được giải thoát
Kết Luận
Tứ Thánh Chủng là:
- Truyền thống cao quý
- Nền tảng tu tập
- Con đường giải thoát
Để thành tựu cần:
- Hiểu rõ ý nghĩa
- Thực hành miên mật
- Phát triển tri túc